Tüm dünyada giderek büyük bir çevre sorunu haline gelen ve kı-saca "e-atık" diye nitelenen elektnonik eşya atıkları, Türkiye’nin de önemli bir sorunu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, çevre ve insan sağlığı açısından büyük bir tehdit oluşturmaya başlayan bilgisayar ve beyaz eşya atıkları için dev proje başlattı.
İSTANBUL Büyükşehir Belediyesi, katı, tıbbi ve tehlikeli atıklardan sonra, şimdi de çevre ve insan sağlığını tehdit eden bilgisayar ve beyaz eşya atıklarını toplayacak. Avrupa Birliği’nin 500 bin Euro maddi destek sağladığı "İstanbul Yerel Elektronik Atıkların Sürdürülebilir Yönetimi Projesi"nin ilk ayağında en fazla 5 yıl kullanılmış, geri kazanımı mümkün olabilecek bilgisayar atıklarını toplayarak kayıt altına alınacak.
İlk etabı 30 ay sürecek olan projeyle 6 bin ünite bilgisayarın toplanması hedefleniyor. Bilgisayarlardaki veriler silinerek, yeniden kullanılabilecekler, ihtiyacı olan hastane ve benzeri kurumlara dağıtılacak. Projenin ikinci ayağında ise beyaz eşya atıkları toplanacak. Elektrikli ve elektronik eşyalar için ilk hedef, yılda kişi başında 4 kilo atık toplamak. Kullanılamaz durumdaki bilgisayar atıkları ise alüminyum, bakır, plastik, demir, kablo ve tehlikeli atık olmak üzere ayrı konteynırlarda toplanarak, geri dönüştürülecek.
Evimizde kısa süre sonra atık olacaklar Televizyon, bilgisayar, müzik seti, radyo, walkmen, telefon, cep telefonu, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, elektrikli süpürge, elektrikli tıraş makinesi, mikser, elektrikli fırın, uzaktan kumanda, laptop, fırın, fotoğraf makinesi, piller... Elektronik ürünlerin yapımında kullanılan kurşun, cıva, kadmiyum gibi ağır metaller, PVC’ler, plastiekler, klorlu solventler, bromlu alev geciktiriciler ve gazlar, çevre ve insan sağlığı açısından, organik atıklardan çok çok daha büyük tehlikeler oluşturuyor. Bu atıklar, bu tür ürünlerin çok yaygın kullanıldığı gelişmiş ülkelerde içinden çıkılamaz devasa bir sorun haline geliyor.
Proje için 0212- 521 12 22 ve 230 05 05 nolu telefonlara veya lifesmile@ibb.gov.tr adresine başvurulabilir.
17 Temmuz 2009 Cuma
Türkiye'de Elektronik Atık Yönetimi
Teknolojinin gelişimiyle birlikte hayatımızın vazgeçilmezleri arasında yer alan televizyon, bilgisayar, cep telefonu, buzdolabı ve çamaşır makinesi gibi beyaz eşya olarak adlandırılan elektrikli ve elektronik eşyalar, kullanım ömrünün bitmesiyle tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de çevre için büyük bir tehlike oluşturuyor. Geri kazanımla elde edilen ekonomik katkı da düşünüldüğünde teknolojideki gelişmelere paralel olarak çok çabuk modası geçen elektronik ürünlere ilişkin atık yönetimi büyük bir önem kazanıyor. Tehlikeli maddeler içeren bu atıkların yönetimi kapsamında ortaya çıkan e-atık sektörü de büyüyen bir pazar konumunda. Atık yönetiminde her geçen gün daha da büyük önem kazanan e-atık sektörünün önümüzdeki yıl 11 milyar dolarlık bir pazar olması bekleniyor.
Elektrikli ve elektronik eşyalar;
'büyük ev eşyaları (buzdolabı,çamaşır ve bulaşık makineleri vb.),
küçük ev aletleri (elektrik süpürgesi, halı yıkama makineleri vb.),
ve telekomünikasyon ekipmanları,
ekipmanları (radyo, televizyon, video müzik enstrümanları vb.)
aydınlatma ekipmanları (floresan ampuller, düşük basınçlı sodyum lambalar vb.)
elektrikli ve elektronik aletler (büyük sabit endüstriyel aletler hariç - matkap,testere, dikiş makinesi,çim biçme makinesi vb.),
eğlence ve spor ekipmanları,
tıbbi cihazlar (enfekte olmuş ürünler hariç - RoHS Direktifi kapsamında değil),
izleme ve kontrol aletleri (duman detektörü, termostatlar vb. - RoHS Direktifi kapsamında değil),
otomatlar (sıcak soğuk içecek otomatları, para otomatları vb.)
olmak üzere 10 ayrı kategoride sınıflandırılıyor.
Bu kategorilerde yer alan ürünlerin kullanım ömrü dolduğu andaki bütün bileşenleri, unsurları ve ihtiva ettiği sarf malzemeleri "Elektrikli ve Elektronik Atıkları" oluşturuyor.
AB'de e-atık yönetimi
Atık elektrikli ve elektronik eşyalarla ilgili olarak Avrupa Birliği'nde (AB) 13 Şubat 2003 tarihinde yürürlüğe giren 2002/96/EC Waste Electrical and Electronic Equipment-WEEE ve 2002/95/EC Restriction of Hazardous Substances in Electrical and Electronic equipment-RoHS olmak üzere iki ayrı direktif bulunuyor. 13 Ağustos 2004 tarihinde uygulama yasalarının çıkartıldığı WEEE Direktifi kapsamında AEEE'ler için ücretsiz geri alma sistemlerinin kurulması ve etiketleme yapılmasına ilişkin düzenlemenin ise 13 Ağustos 2008 tarihinde yapılması planlanıyor. 2006 yılında 4 Kg/kişi/yıl olarak belirlenen toplama hedefine ilişkin yıl sonu itibarıyla teknik ve ekonomik tecrübeler dikkate alınarak yeni bir zorunlu hedef belirlenmesi bekleniyor. RoHS Direktifi kapsamında sınırlama getirilen maddeler ise şöyle: kurşun, civa, kadmiyum, krom+6, polibromürlü bifeniller (PBB), polibromürlü difenil eterler (PBDE).
Türkiye'de e-atık yönetimi
Türkiye'nin elektrikli ve elektronik atıkların yönetimiyle ilgili gerçekleştirilen ilk çalışma 2004 yılında Matra Projesi kapsamında Hollanda Hükümeti ile yapıldı. Ocak 2004 yılında başlayan toplam maliyeti 450 bin Euro olan proje Aralık-2005'te sona erdi. Çevre ve Orman Bakanlığı, TAIEX- 2007 Yılı Teknik Destek Programı kapsamında AEEE'ların (Atık Elektrik ve Elektronik Eşyalar) yönetimi konusunda "Çalışma ziyareti" başvurusunda bulundu. Talebin olumlu karşılanmasının ardından, İngiltere'de WEEE ve RoHS Direktiflerin uyumlaştırılması, yürürlüğe girmesi ve uygulanmasına dair yetkili mercii olan UK Department for Business Enterprise and Regulatory Reform (BERR) ile bilgi alışverişinde bulunuldu. Ayrıca, AEEE'ler için lisanslı bir geri dönüşüm tesisi yerinde incelendi.Bakanlık daha sonraki aşamada, Elektrikli ve Elektronik Eşyalarda Bazı Zararlı Maddelerin Sınırlandırılmasına Dair Taslak Yönetmelik (RoHS) çalışmaları ilgili sektör temsilcileri ile birlikte gerçekleştirerek, taslak yönetmeliğin son halini hazırladı. Söz konusu taslak yönetmelik 2007 yılı Haziran ve Temmuz ayları arasında Bakanlık internet adresinde tarafların görüşlerine sunuldu. Taslak yönetmelik ayrıca, yaklaşık 80 adet ilgili kurum ve kuruluşa posta yoluyla iletildi. Böylece yönetmeliğin yayınlanma sürece başlatıldı. Atık elektrikli ve elektronik eşyalarla ilgili taslak yönetmelik (AEEE) çalışmaları da Çevre ve Orman Bakanlığı içerisinde RoHS Yönetmeliğine paralel olarak halen devam ediyor.
Yıl sonunda çıkacak
Çevre ve Orman Bakanlığı'ndan aldığımız bilgilere göre, AEEE ve EEE -(RoHS) yönetmeliği ile ilgili yönetmelik çalışmalarının bu yıl içinde tamamlanarak yürürlüğe girmesi hedefleniyor. Teknik ve idari hususların ise, söz konusu yönetmeliğin tamamlanarak yürürlüğe girmesi sonrasında netlik kazanacağı belirtiliyor. Atık elektrikli ve elektronik eşyalarla ilgili henüz mevcut bir düzenleme bulunmamakla birlikte, bu tür atıkların toplanması, ayrıştırılması, yeniden kullanımı gibi işlemleri gerçekleştiren Çevre ve Orman Bakanlığı'ndan uygunluk belgesi almış beş tesis bulunuyor. Uygunluk belgesi alan bu firmalar, söz konusu faaliyetlerini detaylı olarak Çevre ve Orman Bakanlığı'na aylık olarak gönderiyorlar. Bakanlığın firmaların aylık raporlamalarını değerlendirmesi sonucu ortaya çıkan 2007 verilerine ait e-atık sonuçları şöyle: bin 90 ton bilişim ve telekomünikasyon ekipmanları (toplanan ekipmanların yaklaşık 331 tonunu baskılı devre kartları oluşturuyor), 22 ton küçük ev eşyaları, 8 ton büyük beyaz eşya, bir ton tüketici ekipmanları olmak üzere toplam bin 121 ton. Mayıs 2008 itibarıyla Bakanlıktan uygunluk belgesi alan tesisler ise şöyle:
Exitcom Recycling for Future-Kocaeli /
Evciler Madencilik ve Değerli Metaller Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.- Ankara /
EAG Geri Dönüşüm Sanayi ve Ticaret A.Ş.-İzmir /
Doğa Entegre Geri Dönüşüm Endüstri A.Ş.- Kocaeli /
Uğur Metal İnşaat Madencilik Nakliyat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.-
İstanbulİBB'nin e-atık projesiİstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından Çevre ve Kültür Mirasını Koruma Derneği (ÇEVKU) ve Yunanistan Ekolojik Geri Dönüşüm Derneği'nin (ERS) ortak olarak yer aldığı ve Avrupa Birliği'nin mali destek verdiği, bilgisayar atıklarının toplanarak çevreye verilen zararın minimize edilmesini öngören 'İstanbul Yerel Elektronik Atıkların Sürdürülebilir Yönetimi Projesi' (SMILE) hayata geçirildi. Başlangıç konferansı 12 Mayıs 2008 tarihinde gerçekleştirilen proje ile İstanbul'da, entegre bir elektrik ve elektronik atıklarının yönetimi için; çalışmalar yapılıyor. Türkiye'de bir ilk olan proje kapsamında; yeniden kullanımı ve geri kazanımı mümkün olabilecek bilgisayar atıkları, İBB tarafından toplanarak kayıt altına alınacak. Bu atıkların verileri tamamen silindikten sonra yeniden kullanımı mümkün olanlar değerlendirilecek, yeniden kullanımı mümkün olmayanlar ise kullanılabilir parçaları yeniden kullanılmak üzere stoklanacak. Kullanılmayan parçalarda alüminyum, bakır, plastik, demir, kablo ve tehlikeli atık olmak üzere ayrı konteynırlarda toplanarak geri dönüşüm yapılacak. Tehlikeli atık kısmı, tehlikeli atık bertaraf tesislerinde (Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'ne uygun olarak) bertaraf edilecek.
AB'den destek
Söz konusu proje ile Bakanlığını bu yıl yürürlüğe koymayı hedeflediği AEEE Yönetmeliğinin daha uygulanabilir olmasına önemli ölçüde fayda sağlaması bekleniyor. Proje ile elektrik ve elektronik atıklar hususunda şimdiye kadar İstanbul'da yapılmamış olan envanter çalışması da yapılacak. Proje kapsamında bir de web sitesi hazırlandı. İlgilenenler www.ibb.gov.tr/sites/lifesmile/ adresinden ayrıntılı ve güncel bilgilere ulaşabilecek.
Ayrıca oluşturulan çağrı merkezinden de iletişim kurulabilecek.İTÜ, Çevre ve Orman Bakanlığı, İTO, İSO, Elektronik Cihazlar İmalatçıları Derneği (ECİD), Türk Elektronik Sanayiciler Derneği (TESİD), Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) ve Metal Sanayicileri Sendikası'nın (MESS) desteklediği projenin toplam bütçesi 739 bin 899 Euro. Projenin yüzde 66.91'i (495 bin 92 Euro) AB Komisyonu tarafından fonlanacak. İBB yüzde 23.21 (171 bin 707), ÇEVKU (49 bin Euro) ve ERS (24 bin 100 Euro) yüzde 13.88 ile projeye katkıda bulunacak.
Kaynak : Recycling İndustry
Elektrikli ve elektronik eşyalar;
'büyük ev eşyaları (buzdolabı,çamaşır ve bulaşık makineleri vb.),
küçük ev aletleri (elektrik süpürgesi, halı yıkama makineleri vb.),
ve telekomünikasyon ekipmanları,
ekipmanları (radyo, televizyon, video müzik enstrümanları vb.)
aydınlatma ekipmanları (floresan ampuller, düşük basınçlı sodyum lambalar vb.)
elektrikli ve elektronik aletler (büyük sabit endüstriyel aletler hariç - matkap,testere, dikiş makinesi,çim biçme makinesi vb.),
eğlence ve spor ekipmanları,
tıbbi cihazlar (enfekte olmuş ürünler hariç - RoHS Direktifi kapsamında değil),
izleme ve kontrol aletleri (duman detektörü, termostatlar vb. - RoHS Direktifi kapsamında değil),
otomatlar (sıcak soğuk içecek otomatları, para otomatları vb.)
olmak üzere 10 ayrı kategoride sınıflandırılıyor.
Bu kategorilerde yer alan ürünlerin kullanım ömrü dolduğu andaki bütün bileşenleri, unsurları ve ihtiva ettiği sarf malzemeleri "Elektrikli ve Elektronik Atıkları" oluşturuyor.
AB'de e-atık yönetimi
Atık elektrikli ve elektronik eşyalarla ilgili olarak Avrupa Birliği'nde (AB) 13 Şubat 2003 tarihinde yürürlüğe giren 2002/96/EC Waste Electrical and Electronic Equipment-WEEE ve 2002/95/EC Restriction of Hazardous Substances in Electrical and Electronic equipment-RoHS olmak üzere iki ayrı direktif bulunuyor. 13 Ağustos 2004 tarihinde uygulama yasalarının çıkartıldığı WEEE Direktifi kapsamında AEEE'ler için ücretsiz geri alma sistemlerinin kurulması ve etiketleme yapılmasına ilişkin düzenlemenin ise 13 Ağustos 2008 tarihinde yapılması planlanıyor. 2006 yılında 4 Kg/kişi/yıl olarak belirlenen toplama hedefine ilişkin yıl sonu itibarıyla teknik ve ekonomik tecrübeler dikkate alınarak yeni bir zorunlu hedef belirlenmesi bekleniyor. RoHS Direktifi kapsamında sınırlama getirilen maddeler ise şöyle: kurşun, civa, kadmiyum, krom+6, polibromürlü bifeniller (PBB), polibromürlü difenil eterler (PBDE).
Türkiye'de e-atık yönetimi
Türkiye'nin elektrikli ve elektronik atıkların yönetimiyle ilgili gerçekleştirilen ilk çalışma 2004 yılında Matra Projesi kapsamında Hollanda Hükümeti ile yapıldı. Ocak 2004 yılında başlayan toplam maliyeti 450 bin Euro olan proje Aralık-2005'te sona erdi. Çevre ve Orman Bakanlığı, TAIEX- 2007 Yılı Teknik Destek Programı kapsamında AEEE'ların (Atık Elektrik ve Elektronik Eşyalar) yönetimi konusunda "Çalışma ziyareti" başvurusunda bulundu. Talebin olumlu karşılanmasının ardından, İngiltere'de WEEE ve RoHS Direktiflerin uyumlaştırılması, yürürlüğe girmesi ve uygulanmasına dair yetkili mercii olan UK Department for Business Enterprise and Regulatory Reform (BERR) ile bilgi alışverişinde bulunuldu. Ayrıca, AEEE'ler için lisanslı bir geri dönüşüm tesisi yerinde incelendi.Bakanlık daha sonraki aşamada, Elektrikli ve Elektronik Eşyalarda Bazı Zararlı Maddelerin Sınırlandırılmasına Dair Taslak Yönetmelik (RoHS) çalışmaları ilgili sektör temsilcileri ile birlikte gerçekleştirerek, taslak yönetmeliğin son halini hazırladı. Söz konusu taslak yönetmelik 2007 yılı Haziran ve Temmuz ayları arasında Bakanlık internet adresinde tarafların görüşlerine sunuldu. Taslak yönetmelik ayrıca, yaklaşık 80 adet ilgili kurum ve kuruluşa posta yoluyla iletildi. Böylece yönetmeliğin yayınlanma sürece başlatıldı. Atık elektrikli ve elektronik eşyalarla ilgili taslak yönetmelik (AEEE) çalışmaları da Çevre ve Orman Bakanlığı içerisinde RoHS Yönetmeliğine paralel olarak halen devam ediyor.
Yıl sonunda çıkacak
Çevre ve Orman Bakanlığı'ndan aldığımız bilgilere göre, AEEE ve EEE -(RoHS) yönetmeliği ile ilgili yönetmelik çalışmalarının bu yıl içinde tamamlanarak yürürlüğe girmesi hedefleniyor. Teknik ve idari hususların ise, söz konusu yönetmeliğin tamamlanarak yürürlüğe girmesi sonrasında netlik kazanacağı belirtiliyor. Atık elektrikli ve elektronik eşyalarla ilgili henüz mevcut bir düzenleme bulunmamakla birlikte, bu tür atıkların toplanması, ayrıştırılması, yeniden kullanımı gibi işlemleri gerçekleştiren Çevre ve Orman Bakanlığı'ndan uygunluk belgesi almış beş tesis bulunuyor. Uygunluk belgesi alan bu firmalar, söz konusu faaliyetlerini detaylı olarak Çevre ve Orman Bakanlığı'na aylık olarak gönderiyorlar. Bakanlığın firmaların aylık raporlamalarını değerlendirmesi sonucu ortaya çıkan 2007 verilerine ait e-atık sonuçları şöyle: bin 90 ton bilişim ve telekomünikasyon ekipmanları (toplanan ekipmanların yaklaşık 331 tonunu baskılı devre kartları oluşturuyor), 22 ton küçük ev eşyaları, 8 ton büyük beyaz eşya, bir ton tüketici ekipmanları olmak üzere toplam bin 121 ton. Mayıs 2008 itibarıyla Bakanlıktan uygunluk belgesi alan tesisler ise şöyle:
Exitcom Recycling for Future-Kocaeli /
Evciler Madencilik ve Değerli Metaller Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.- Ankara /
EAG Geri Dönüşüm Sanayi ve Ticaret A.Ş.-İzmir /
Doğa Entegre Geri Dönüşüm Endüstri A.Ş.- Kocaeli /
Uğur Metal İnşaat Madencilik Nakliyat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.-
İstanbulİBB'nin e-atık projesiİstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından Çevre ve Kültür Mirasını Koruma Derneği (ÇEVKU) ve Yunanistan Ekolojik Geri Dönüşüm Derneği'nin (ERS) ortak olarak yer aldığı ve Avrupa Birliği'nin mali destek verdiği, bilgisayar atıklarının toplanarak çevreye verilen zararın minimize edilmesini öngören 'İstanbul Yerel Elektronik Atıkların Sürdürülebilir Yönetimi Projesi' (SMILE) hayata geçirildi. Başlangıç konferansı 12 Mayıs 2008 tarihinde gerçekleştirilen proje ile İstanbul'da, entegre bir elektrik ve elektronik atıklarının yönetimi için; çalışmalar yapılıyor. Türkiye'de bir ilk olan proje kapsamında; yeniden kullanımı ve geri kazanımı mümkün olabilecek bilgisayar atıkları, İBB tarafından toplanarak kayıt altına alınacak. Bu atıkların verileri tamamen silindikten sonra yeniden kullanımı mümkün olanlar değerlendirilecek, yeniden kullanımı mümkün olmayanlar ise kullanılabilir parçaları yeniden kullanılmak üzere stoklanacak. Kullanılmayan parçalarda alüminyum, bakır, plastik, demir, kablo ve tehlikeli atık olmak üzere ayrı konteynırlarda toplanarak geri dönüşüm yapılacak. Tehlikeli atık kısmı, tehlikeli atık bertaraf tesislerinde (Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'ne uygun olarak) bertaraf edilecek.
AB'den destek
Söz konusu proje ile Bakanlığını bu yıl yürürlüğe koymayı hedeflediği AEEE Yönetmeliğinin daha uygulanabilir olmasına önemli ölçüde fayda sağlaması bekleniyor. Proje ile elektrik ve elektronik atıklar hususunda şimdiye kadar İstanbul'da yapılmamış olan envanter çalışması da yapılacak. Proje kapsamında bir de web sitesi hazırlandı. İlgilenenler www.ibb.gov.tr/sites/lifesmile/ adresinden ayrıntılı ve güncel bilgilere ulaşabilecek.
Ayrıca oluşturulan çağrı merkezinden de iletişim kurulabilecek.İTÜ, Çevre ve Orman Bakanlığı, İTO, İSO, Elektronik Cihazlar İmalatçıları Derneği (ECİD), Türk Elektronik Sanayiciler Derneği (TESİD), Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) ve Metal Sanayicileri Sendikası'nın (MESS) desteklediği projenin toplam bütçesi 739 bin 899 Euro. Projenin yüzde 66.91'i (495 bin 92 Euro) AB Komisyonu tarafından fonlanacak. İBB yüzde 23.21 (171 bin 707), ÇEVKU (49 bin Euro) ve ERS (24 bin 100 Euro) yüzde 13.88 ile projeye katkıda bulunacak.
Kaynak : Recycling İndustry
Kadıköy Belediyesi Elektronik Atıkları Topluyor
Temiz ve sağlıklı bir çevre için çevre dostu çağdaş projelerle hizmet verme çabasında olan Kadıköy Belediyesi çevrenin korunmasında önemli bir sosyal sorumluluk projesine, AB finansman desteğini de alarak Torsby Belediyesi ortaklığı ile 28 Kasım 2008’de start verdi. Kadıköy Belediyesi elektronik atık geri dönüşümünü sağlamak ve atık kirliliğini önlemek, bu atıkları en iyi şekilde değerlendirmek amacı ile Ataşehir’de bir de elektronik geri dönüşüm tesisi açtı. Kadıköy Belediyesi projenin yürütülmesi amacıyla Atık Koordinasyon Merkezi’nin organizasyonunda hizmet veriyor. Atık Koordinasyon Merkezi İstanbul’da ilk kez bir ilçe belediyesinin, geri kazanılabilir farklı türde atıkların çevreye zararsız bir şekilde tek bir elden alınmasını sonrasında ise değerlendirilebilecek, geri kazandıralacak ya da dönüştürülecek parçalarının alınmasından sonra; çevreye zarar vermeden bertaraf edilmesini sağlamayı amaçlıyor.
Projeye başlarken; toplama, ayırma ve depolama gibi sorunların yaşandığı belirtildi , Ancak ülkemizde yaşanan elekronik atık sorununun çözümünde, çevrenin korunmasında ve atıklardan kaynaklanan çevre kirliliğinin önlenmesinde atılan bu adım uzmanların değerlendirilmesine göre büyük önem taşıyor. Zaman içerisinde sorunların giderilmesine yönelik çalışmaların yapılacağı da belediye yetkililerince vurgulanıyor. Projeden beklenen en önemli hedeflerden bir tanesi de Elektrikli ve Elektronik Ekipman Atıkları konusunda yaşanan sorunlar ve olası çözümleri ile ilgili kamu bilincini arttırmaktır. Bunun yanı sıra, AEEE miktarının azaltılması ve zehirli maddelerin güvenli bir şekilde yok edilmesi. Toplama, yeniden dağıtma, yeniden kullanma ve geri dönüştürme için bir ağ sisteminin oluşturulması hedeflenmektedir. Konuya ilişkin bilgi aldığımız yetkililer verimli bir çalışma ortamının sağlanması için uzmanlık ve deneyimlerin paylaşılmasının önemli olduğunu ve atılan bu adımın başlangıçta birtakım sıkıntıları beraberinde getirmesinin olağan karşılanması gerektiğini söylediler.
Projeye başlarken; toplama, ayırma ve depolama gibi sorunların yaşandığı belirtildi , Ancak ülkemizde yaşanan elekronik atık sorununun çözümünde, çevrenin korunmasında ve atıklardan kaynaklanan çevre kirliliğinin önlenmesinde atılan bu adım uzmanların değerlendirilmesine göre büyük önem taşıyor. Zaman içerisinde sorunların giderilmesine yönelik çalışmaların yapılacağı da belediye yetkililerince vurgulanıyor. Projeden beklenen en önemli hedeflerden bir tanesi de Elektrikli ve Elektronik Ekipman Atıkları konusunda yaşanan sorunlar ve olası çözümleri ile ilgili kamu bilincini arttırmaktır. Bunun yanı sıra, AEEE miktarının azaltılması ve zehirli maddelerin güvenli bir şekilde yok edilmesi. Toplama, yeniden dağıtma, yeniden kullanma ve geri dönüştürme için bir ağ sisteminin oluşturulması hedeflenmektedir. Konuya ilişkin bilgi aldığımız yetkililer verimli bir çalışma ortamının sağlanması için uzmanlık ve deneyimlerin paylaşılmasının önemli olduğunu ve atılan bu adımın başlangıçta birtakım sıkıntıları beraberinde getirmesinin olağan karşılanması gerektiğini söylediler.
DHL Express Türkiye 4 ton e-atık topladı
Hızlı Hava Taşımacılık sektörünün lideri DHL Express, “Go Green” adı altında başlattığı çevreci projeler ile de küresel ısınmaya karşı yürütülen global çalışmaların önemli bir oyuncusu olduğunu gösteriyor. 2020 yılına kadar taşımacılık ve lojistik sektöründe karbon salınımını %30 oranında azaltmayı hedef olarak açıklayan ve sektöründe böylece yine bir ilke daha imza atan DHL Express, bu amacına ulaşırken hem çalışanlarını hem de sağlayıcılarını bu sürece dahil ediyor.
DHL Express Türkiye çalışanları, son olarak Bilgi İşlem departmanı önderliğinde faaliyete geçirdikleri elektronik atıklar (e-atık) projesiyle sürdürebilirliğe önemli bir katkı sağladı. Avrupa Birliği tarafından yayınlanmış atık elektrik ve elektronik cihazlar yönergesi (WEEE) doğrultusunda çalışmalarını sürdüren ve “yeşil ürünleri” tercih etmenin yanı sıra geri dönüşüm çalışmaları da yapan DHL Express Türkiye, yaptığı araştırmalar sonucunda geri kazanım, geri dönüşüm ve atık imha konularında yeterli bilgi ve tecrübeye sahip, gerekli altyapı ve tesis oluşumlarını tamamlamış ve bunları aldığı sertifikalar ile belgelemiş Exitcom Recycling firması ile işbirliğine girdi. Proje kapsamında şu ana kadar 4 ton atık bilgisayar ve ekipman dönüştürülerek karşılığında TEMA vakfı tarafından doğaya meşe tohumu ekildi.
DHL Express Türkiye çalışanları, son olarak Bilgi İşlem departmanı önderliğinde faaliyete geçirdikleri elektronik atıklar (e-atık) projesiyle sürdürebilirliğe önemli bir katkı sağladı. Avrupa Birliği tarafından yayınlanmış atık elektrik ve elektronik cihazlar yönergesi (WEEE) doğrultusunda çalışmalarını sürdüren ve “yeşil ürünleri” tercih etmenin yanı sıra geri dönüşüm çalışmaları da yapan DHL Express Türkiye, yaptığı araştırmalar sonucunda geri kazanım, geri dönüşüm ve atık imha konularında yeterli bilgi ve tecrübeye sahip, gerekli altyapı ve tesis oluşumlarını tamamlamış ve bunları aldığı sertifikalar ile belgelemiş Exitcom Recycling firması ile işbirliğine girdi. Proje kapsamında şu ana kadar 4 ton atık bilgisayar ve ekipman dönüştürülerek karşılığında TEMA vakfı tarafından doğaya meşe tohumu ekildi.
Elektronik Atık Organizasyon Ve Şirket Linkleri
Elektronik atıklar konusunda faaliyet gösteren organizasyon , topluluk ve şirketlerin linklerine buradan ulaşabilirsiniz.
http://www.boe.ca.gov/sptaxprog/ewaste.htm
http://www.electronicstakeback.com/index.htm
http://eco-cell.com/
http://ewasteguide.info/
http://www.ewaste.com/
http://www.ban.org/
http://www.e-stewards.org/
http://www.empa.ch/plugin/template/empa/124/*/---/l=2
http://www.earn-service.com/
http://www.eartheconomics.org/
http://www.step-initiative.org/
http://www.boe.ca.gov/sptaxprog/ewaste.htm
http://www.electronicstakeback.com/index.htm
http://eco-cell.com/
http://ewasteguide.info/
http://www.ewaste.com/
http://www.ban.org/
http://www.e-stewards.org/
http://www.empa.ch/plugin/template/empa/124/*/---/l=2
http://www.earn-service.com/
http://www.eartheconomics.org/
http://www.step-initiative.org/
Türkiyede Elektronik Atık Geri Dönüşümü
Bu konuda ülkemizde faaliyet gösteren iki kuruluş var
Firma Profillerini aşagıda bulabilirsiniz
Exitcom Recycling Ltd.
1999 yılında Almanya'nın Hannover şehrinde kurulan Exitcom, atık elektrikli ve elektronik ekipmanların (WEEE) geri dönüşümü konusunda hizmet veren bir geri kazanım şirketidir. 2002 yılından bugüne yaptığı çalışma ve yatırımlarla alanındaki uzmanlığını ve öncü kimliğini pekiştiren Exitcom, 2003 yılında ilk e-atık geri kazanım şirketi olarak başladığı Türkiye faaliyetlerinde de birçok büyük projede başarıyla yer almıştır.
Almanya/Hannover ve Türkiye/Kocaeli olmak üzere 2 ana noktada hizmetlerini devam ettiren şirket; e-atık, çevre teknolojileri, tersine tedarik zinciri yönetimi konularında bütüncül çözümler ve danışmanlık hizmetleri sunmaktadır.
Exitcom, yıllık 15 bin ton atık işleme kapasitesine sahip olan uçtan uca bütün faaliyet süreçlerine entegre ettiği ISO 14001, ISO 9001, OHSAS 18001 yönetim sistemleriyle de çevreye, insana ve kaliteye verdiği önemi göstermektedir.
Ortalamanın çok üzerindeki %92 ila %95 arası geri kazanım oranlarına ulaşan Exitcom, her biri birer çevre gönüllüsü olan deneyimli ve uzman kadrosu, yenilikçi ve dinamik yönetim anlayışıyla, daha yaşanabilir, temiz bir çevre ve gelecek yaratma hedefiyle faaliyetlerine artan bir hızla devam etmektedir.
http://www.exitcom.com.tr/
Doğa Entegre Geri Dönüşüm A.Ş.
2003 yılında Türkiye'de ilk ve tek elektronik atık geri dönüşüm tesisi olarak kurulan Doğa Elektronik Geri Dönüşüm Ltd. Şti sürekli yaptığı AR-GE çalışmaları, kazandığı tecrübe ve başarılarla vizyonunu genişleterek, 2007 yılında 50.000 m2 alan üzerine Türkiye'nin ilk entegre geri dönüşüm tesisini kurmuş ve Doğa Entegre Geri Dönüşüm Endüstri A.Ş. ünvanını almıştır
Doğa Entegre tesislerinde çevre kanunu ve yönetmeliklerine uygun şekilde ve ISO14001 kapsamında; elektrikli ve elektronik atık geri dönüşümü, ömrünü tamamlamış otomobil geri dönüşümü, atık kablo geri dönüşümü, atık CRT geri dönüşümü, tehlikeli atık ara depolama, atık akümülatör geçici depolama ve ömrünü tamamlamış uçak ve aksamlarının geri dönüşümü faaliyetleri sürdürülmektedir.
http://www.dogaentegre.com/tr/
Firma Profillerini aşagıda bulabilirsiniz
Exitcom Recycling Ltd.
1999 yılında Almanya'nın Hannover şehrinde kurulan Exitcom, atık elektrikli ve elektronik ekipmanların (WEEE) geri dönüşümü konusunda hizmet veren bir geri kazanım şirketidir. 2002 yılından bugüne yaptığı çalışma ve yatırımlarla alanındaki uzmanlığını ve öncü kimliğini pekiştiren Exitcom, 2003 yılında ilk e-atık geri kazanım şirketi olarak başladığı Türkiye faaliyetlerinde de birçok büyük projede başarıyla yer almıştır.
Almanya/Hannover ve Türkiye/Kocaeli olmak üzere 2 ana noktada hizmetlerini devam ettiren şirket; e-atık, çevre teknolojileri, tersine tedarik zinciri yönetimi konularında bütüncül çözümler ve danışmanlık hizmetleri sunmaktadır.
Exitcom, yıllık 15 bin ton atık işleme kapasitesine sahip olan uçtan uca bütün faaliyet süreçlerine entegre ettiği ISO 14001, ISO 9001, OHSAS 18001 yönetim sistemleriyle de çevreye, insana ve kaliteye verdiği önemi göstermektedir.
Ortalamanın çok üzerindeki %92 ila %95 arası geri kazanım oranlarına ulaşan Exitcom, her biri birer çevre gönüllüsü olan deneyimli ve uzman kadrosu, yenilikçi ve dinamik yönetim anlayışıyla, daha yaşanabilir, temiz bir çevre ve gelecek yaratma hedefiyle faaliyetlerine artan bir hızla devam etmektedir.
http://www.exitcom.com.tr/
Doğa Entegre Geri Dönüşüm A.Ş.
2003 yılında Türkiye'de ilk ve tek elektronik atık geri dönüşüm tesisi olarak kurulan Doğa Elektronik Geri Dönüşüm Ltd. Şti sürekli yaptığı AR-GE çalışmaları, kazandığı tecrübe ve başarılarla vizyonunu genişleterek, 2007 yılında 50.000 m2 alan üzerine Türkiye'nin ilk entegre geri dönüşüm tesisini kurmuş ve Doğa Entegre Geri Dönüşüm Endüstri A.Ş. ünvanını almıştır
Doğa Entegre tesislerinde çevre kanunu ve yönetmeliklerine uygun şekilde ve ISO14001 kapsamında; elektrikli ve elektronik atık geri dönüşümü, ömrünü tamamlamış otomobil geri dönüşümü, atık kablo geri dönüşümü, atık CRT geri dönüşümü, tehlikeli atık ara depolama, atık akümülatör geçici depolama ve ömrünü tamamlamış uçak ve aksamlarının geri dönüşümü faaliyetleri sürdürülmektedir.
http://www.dogaentegre.com/tr/
Dell Elektronik Atık İhracatını Bıraktığını Açıkladı
12 Mayıs 2009 – San Francisco , CA
Çevreciler ve tüketici grupları Dell’in gelişmekte olan ülkelere elektronik atık ihracatını önleyen politika değişimine ilişkin açıklamalarını destekliyor.
“The Electronics TakeBack Coalition” elektronik endüstrisinde geri dönüşüm ve yeşil dizayn’ı destekleyen çalışmalar yapan , elektronik geri dönüşüm koalisyonu dell’in elektronik atık politikasını endüstrideki şu ana kadar ulaşılan en yüksek standart olarak belirledi.
Electronics TakeBack koalisyonu ulusal koordinatörü Barbara Kyle “ Dell’in ihracat politikası endüstrideki diğer üreticiler içinde bir standart oluşturdu ve federal elektronik atık ihracatı politikasında bir model teşkil etmektedir” dedi. (http://www.electronicstakeback.com/) bir şirketin bunu önlemek için bir programı olmadıkça , geridönüşüm partnerleri de aldıkları e-atıkları ihraç edeceklerdir. Dell’in bu politikası , e-atıkları gelişmekte olan ülkeler e gönderen diğer rakiplerinin önüne geçmesini sağlıyor.
Dell Sürdürülebilir İş Direktörü Tod Arbogast ” Dünyanın bir numaralı teknoloji sağlayıcılarından biri olarak , teknolojinin ömrünü tamamladığında uygun şartlarda geri dönüştürülmesi noktasındaki sorumluluğumuzun farkındayız. Tüm dünyadaki müşterilerimize serbest , uygun ve sorumluluk sahibi bir geri dönüşüm metodu sunmak için çok çalıştık. Endüstrinin geri kalanını da küresel anlamda bu tip sürekli çalışmalar yapmaları konusunda cesaretlendirdiğimizi düşünüyoruz ” diye konuştu.
Özellikle dell , direkt olarak veya çalıştığı geri dönüşüm firmalarının herhangi biri ile , hiçbir çalışmayan durumdaki elektronik ürünü , gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere geri dönüşüm , tekrar kullanım , tamir veya bertaraf amaçlı ihraç etmeyecek . Bu konudaki tek istisna distribütörlere gönderilecek olan garanti kapsamındaki ürünler olacak.
Birleşmiş milletler yasaları çoğu ihracatı yasaklamadığı halde , Dell bu yetersiz düzenlemelerin ilerisine geçmeye karar verdi şeklinde açıklama yapan Basel Action Network Direktörü Jim Puckett , “Dell sorumluluk sahibi bir şirket olarak bu yolu açması takdire şayan bir davranışta bulunmuştur” şeklinde ekledi
Devlet istatistik kurumu tarafından hazırlanan Agustos 2008 tarihli bir rapora göre elektronik atıkların hatrı sayılır kısmı çin ve hindistanda , uygunsuz şartlarda geri dönüştürülüyor. Bu ülkeler gelen elektronik cihazları kullanılabilir durumda değillerse güvenlik ve verimlilik bakımından düşük standartlarda , çevre kirliliği kontrolü olmadan geri dönüştürmektedirler.
Bu ihraçların bir çoğu “dijital boşluğu doldurma projesi “ kapsamında tekrar kullanım için etiketleniyor. Ancak BAN tarafından 2005 de hazırlanan "Dijital çöplük : kullanılmış ürün ve utancı afrikaya ihrac etmek" isimli filmde 500 ad. 40” luk konteyner'ın Lagos – Nijeyya'ya gönderildiği bu ithalatın %75’inin çöp olduğu ve ekonomik olarak satılabilir veya tamir edilebilir olmadığı görüldü.
Barbara Kyle bu büyüyen problemi kolayca çözebiliriz diyor ve ekliyor , kongreyi e-atık ihracını saklayan tamir şapkası altında yapılan gönderimleri engelleyecek olan yasaların çıkması için bastırıyoruz . elektronics takeback koalisyonu kongreden dell’in yüksek standartlı çözümüne yaklaşık bir modelleme içeren bir mevzuatı onaylamalarını bekliyor
Çevreciler ve tüketici grupları Dell’in gelişmekte olan ülkelere elektronik atık ihracatını önleyen politika değişimine ilişkin açıklamalarını destekliyor.
“The Electronics TakeBack Coalition” elektronik endüstrisinde geri dönüşüm ve yeşil dizayn’ı destekleyen çalışmalar yapan , elektronik geri dönüşüm koalisyonu dell’in elektronik atık politikasını endüstrideki şu ana kadar ulaşılan en yüksek standart olarak belirledi.
Electronics TakeBack koalisyonu ulusal koordinatörü Barbara Kyle “ Dell’in ihracat politikası endüstrideki diğer üreticiler içinde bir standart oluşturdu ve federal elektronik atık ihracatı politikasında bir model teşkil etmektedir” dedi. (http://www.electronicstakeback.com/) bir şirketin bunu önlemek için bir programı olmadıkça , geridönüşüm partnerleri de aldıkları e-atıkları ihraç edeceklerdir. Dell’in bu politikası , e-atıkları gelişmekte olan ülkeler e gönderen diğer rakiplerinin önüne geçmesini sağlıyor.
Dell Sürdürülebilir İş Direktörü Tod Arbogast ” Dünyanın bir numaralı teknoloji sağlayıcılarından biri olarak , teknolojinin ömrünü tamamladığında uygun şartlarda geri dönüştürülmesi noktasındaki sorumluluğumuzun farkındayız. Tüm dünyadaki müşterilerimize serbest , uygun ve sorumluluk sahibi bir geri dönüşüm metodu sunmak için çok çalıştık. Endüstrinin geri kalanını da küresel anlamda bu tip sürekli çalışmalar yapmaları konusunda cesaretlendirdiğimizi düşünüyoruz ” diye konuştu.
Özellikle dell , direkt olarak veya çalıştığı geri dönüşüm firmalarının herhangi biri ile , hiçbir çalışmayan durumdaki elektronik ürünü , gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere geri dönüşüm , tekrar kullanım , tamir veya bertaraf amaçlı ihraç etmeyecek . Bu konudaki tek istisna distribütörlere gönderilecek olan garanti kapsamındaki ürünler olacak.
Birleşmiş milletler yasaları çoğu ihracatı yasaklamadığı halde , Dell bu yetersiz düzenlemelerin ilerisine geçmeye karar verdi şeklinde açıklama yapan Basel Action Network Direktörü Jim Puckett , “Dell sorumluluk sahibi bir şirket olarak bu yolu açması takdire şayan bir davranışta bulunmuştur” şeklinde ekledi
Devlet istatistik kurumu tarafından hazırlanan Agustos 2008 tarihli bir rapora göre elektronik atıkların hatrı sayılır kısmı çin ve hindistanda , uygunsuz şartlarda geri dönüştürülüyor. Bu ülkeler gelen elektronik cihazları kullanılabilir durumda değillerse güvenlik ve verimlilik bakımından düşük standartlarda , çevre kirliliği kontrolü olmadan geri dönüştürmektedirler.
Bu ihraçların bir çoğu “dijital boşluğu doldurma projesi “ kapsamında tekrar kullanım için etiketleniyor. Ancak BAN tarafından 2005 de hazırlanan "Dijital çöplük : kullanılmış ürün ve utancı afrikaya ihrac etmek" isimli filmde 500 ad. 40” luk konteyner'ın Lagos – Nijeyya'ya gönderildiği bu ithalatın %75’inin çöp olduğu ve ekonomik olarak satılabilir veya tamir edilebilir olmadığı görüldü.
Barbara Kyle bu büyüyen problemi kolayca çözebiliriz diyor ve ekliyor , kongreyi e-atık ihracını saklayan tamir şapkası altında yapılan gönderimleri engelleyecek olan yasaların çıkması için bastırıyoruz . elektronics takeback koalisyonu kongreden dell’in yüksek standartlı çözümüne yaklaşık bir modelleme içeren bir mevzuatı onaylamalarını bekliyor
E-Sorumluluk Projesi ile Çözümün Bir Parçası Olun
e-sorumluluk projesi, Genç Liderler ve Girişimciler (JCI) Derneği Kadıköy Temsilciliği‘nin başlattığı bir sosyal sorumluluk projesidir.
e-sorumluluk projesi, elektronik atıkların çevreye verdiği zararlar konusunda başta Kadıköy İlçesinde yaşayan kişilerin olmak üzere Türkiye genelinde toplum bilincini artırmayı, bu sayede elektronik atıkların oluşumunun azaltmayı ve elektronik atıkların geri dönüştürülmesini teşvik edecek bir takım çalışmalarla çevreye verilen zararı en aza indirmeyi amaçlar. Kısaca özetlemek gerekirse; proje kapsamında akıllarda e-sorumluluk kavramı hakkında iz bırakacak faaliyetler yapmak; ayrıca toplumsal ve kurumsal anlamda konu ile ilgili pozitif değişim yaratmaktır.
Avrupa Komisyonu’nun son olarak aldığı karara göre, artık tüm elektrikli ve elektronik aletler üretime girdiği andan itibaren bu kapsama dahil olmaktadır. Bu konuda toplumda bir algı yanılması bulunduğundan dolayı amaç düzenlenen etkinliklerle insanların çevreye karşı duyarlı olmasını sağlamaktır.
e-sorumluluk projesi, elektronik atıkların çevreye verdiği zararlar konusunda başta Kadıköy İlçesinde yaşayan kişilerin olmak üzere Türkiye genelinde toplum bilincini artırmayı, bu sayede elektronik atıkların oluşumunun azaltmayı ve elektronik atıkların geri dönüştürülmesini teşvik edecek bir takım çalışmalarla çevreye verilen zararı en aza indirmeyi amaçlar. Kısaca özetlemek gerekirse; proje kapsamında akıllarda e-sorumluluk kavramı hakkında iz bırakacak faaliyetler yapmak; ayrıca toplumsal ve kurumsal anlamda konu ile ilgili pozitif değişim yaratmaktır.
Avrupa Komisyonu’nun son olarak aldığı karara göre, artık tüm elektrikli ve elektronik aletler üretime girdiği andan itibaren bu kapsama dahil olmaktadır. Bu konuda toplumda bir algı yanılması bulunduğundan dolayı amaç düzenlenen etkinliklerle insanların çevreye karşı duyarlı olmasını sağlamaktır.
Yeşil Bilgi Platformu, elektronik atıkları geri kazandırıyor
İSTANBUL - Koç Bilgi Grubu’nun sosyal sorumluluk platformu Yeşil Bilgi Platformu, teknolojik gelişmeler dolayısıyla atığa dönüşen ve doğayı kirleten elektronik atıkları (e-atık) toplayarak geri dönüştürmek hedefiyle Apple’ın Türkiye distribütörü Bilkom işbirliğiyle bir projeye imza attı.
Yeşil Bilgi Platformu; İstanbul, Ankara, Bursa ve İzmir’de bulunan toplam 10 adet APR (Apple Premium Reseller) ve İstanbul, İzmir, Adana, Ankara, Eskişehir ve Samsun’da bulunan Apple yetkili servis noktalarına e-atıklar için geri dönüşüm kutuları yerleştirdi. Toplanan e-atıkların geri dönüşümünden elde edilecek gelir; Yeşil Bilgi Platformu destekçisi sivil toplum kuruluşları olan Buğday Derneği, ÇEVKO, DenizTemiz Derneği (TURMEPA), Doğa Derneği, TEMA, TÜRÇEK ve WWF-Türkiye’ye aktarılacak.
Proje kapsamında, e-atık kutularına küçük ev aletleri, bilgisayar, telekomünikasyon ekipmanları, elektronik oyuncaklar, ısı ayarlayıcıları ve termostatlar gibi taşınabilen her türlü elektronik alet, cihaz ve ekipman atılabiliyor
Yeşil Bilgi Platformu; İstanbul, Ankara, Bursa ve İzmir’de bulunan toplam 10 adet APR (Apple Premium Reseller) ve İstanbul, İzmir, Adana, Ankara, Eskişehir ve Samsun’da bulunan Apple yetkili servis noktalarına e-atıklar için geri dönüşüm kutuları yerleştirdi. Toplanan e-atıkların geri dönüşümünden elde edilecek gelir; Yeşil Bilgi Platformu destekçisi sivil toplum kuruluşları olan Buğday Derneği, ÇEVKO, DenizTemiz Derneği (TURMEPA), Doğa Derneği, TEMA, TÜRÇEK ve WWF-Türkiye’ye aktarılacak.
Proje kapsamında, e-atık kutularına küçük ev aletleri, bilgisayar, telekomünikasyon ekipmanları, elektronik oyuncaklar, ısı ayarlayıcıları ve termostatlar gibi taşınabilen her türlü elektronik alet, cihaz ve ekipman atılabiliyor
Electroworld Eski Cep Telefonu Ve TV Topluyor
DÜNYANIN en büyük elektronik perakendecilerinden Elektro World, tüm dünyada 11 milyar dolarlık bir ticari değere sahip olan elektronik atıklardan (e-atık) çevreyle ilgili projelere pay çıkarmaya çalışıyor. Cep telefonundan eski tüplü televizyona, pillerden çalışmayan çamaşır makinalarına kadar gelişigüzel çöpe bırakılan e-atıkların çevreye telafisi zor bir zarar verdiğini anlatan Electro World Genel Müdürü Bahadır Özbek, başlattıkları bir kampanya ile Türkiye’de e-atıkları toplayacaklarını söyledi. E-atıkların, tehlikeli ve toksik maddeler içerebildiklerini ve içerdikleri metal, cam, plastik gibi yeniden kullanılabilen malzemelerden dolayı değerli olduklarını vurgulayan Özbek, "Electro World olarak e-atık üzerine ilk çalışmayı mağazalarımıza e-atık kutuları yerleştirerek başlattık. Öncelikle küçük elektronik cihazlar için dönüşüm kutuları koyduk. Bu kutular her mağazamızda, müşterimizin rahat ulaşabileceği, fark edebileceği noktalarda bulunuyor" dedi.
E-atık fonu oluşturduProje kapsamında, satın alınan ürünlerin eve teslim sürecinde, tüketicinin geri dönüşüm olarak değerlendirilmek üzere kullanılmayan ürünlerini topladıklarını da belirten Özbek şu bilgileri verdi: "Böylece müşterilerimiz hem istemedikleri ve nasıl kurtulacaklarını bilemedikleri ürünlerden kurtulmuş oluyor, hem elindeki e-atıkları çevreye zarar vermeden dönüşüm sürecine dahil ediyor, hem de bu yolla ekonomiye katkıda bulunuyor. Bu ürünleri mağazalarımızda toplama alanlarında biriktiriyoruz. Belli dönemler içerisinde Exitcom (Almanya’da kuru, atık elektrikli ve elektronik ekipmanların (WEEE) geri dönüşümü konusunda hizmet veren geri kazanım şirketi) bu atıkları teslim alıyor ve geri dönüşümlerini sağlıyor. Exitcom, bu atık ürünler karşılığında sembolik bir bedel ödüyor. Buradan elde edilecek geliri bir fon olarak biriktirip, çevreyi korumaya yönelik projelerde değerlendireceğiz."Hızlı moda gibi hızlı teknoloji kullanımının ortaya çıktığını, teknolojinin sürekli gelişmesiyle her evde kullanılmayan çok sayıda elektronik ürün biriktiğini anlatan Özbek, "İnsanlar cep telefonlarını 12-18 ayda bir değiştiriyor. Her evde bir sürü kullanılmayan fotoğraf makinası, eski radyo, müzik seti var. Çöpe konulan tüplü bir televizyondan doğaya kurşun ve fosfor karışıyor. Belki içindeki bakırı alıyorlar sadece. Flat tv’ye geçiş var. Dünyada bu sonu bekleyen yüz milyonlarca televizyon var" dedi. Elektro World mağazalarındaki e-atık kutuları ve müşterilerin kullanılmayan elektronik eşyaları almanın yanında projenin üçüncü ayağı olarak, herhangi bir şekilde alışveriş yapmamış kişilerin de evlerinden e-atıkları toplamayı planladıklarını anlatan Özbek, e-atıkların doğru ellerde geri dönüştürümesinin önemine değindi.
ELECTRO World Genel Müdürü Bahadır Özbek, Türkiye’de yılda kişi başına 4 kilogram e-atık hedeflendiğini, bunun da Türkiye toplamında 280 bin 400 ton e-atık anlamına geldiğini söyledi. e-atıkların dağılımı şöyle:
Monitör/ TV 56 bin 480 ton
IT/ Telekomünikasyon 42 bin 360 ton
Eğlence ekipmanları 42 bin 360 ton
Soğutucu 56 bin 480 ton
Büyük ve küçük ev aletleri 84 bin 720 ton
Dünya’da ve Türkiye’de e-atıkların çöp içindeki oranı hızla artıyor. Gelişmiş ülkelerde e-atıklar, katı atıkların ortalama yüzde 1’ini oluşturuyor, bu oranın 5 yıl içinde ikiye katlanması bekleniyor.
E-atık fonu oluşturduProje kapsamında, satın alınan ürünlerin eve teslim sürecinde, tüketicinin geri dönüşüm olarak değerlendirilmek üzere kullanılmayan ürünlerini topladıklarını da belirten Özbek şu bilgileri verdi: "Böylece müşterilerimiz hem istemedikleri ve nasıl kurtulacaklarını bilemedikleri ürünlerden kurtulmuş oluyor, hem elindeki e-atıkları çevreye zarar vermeden dönüşüm sürecine dahil ediyor, hem de bu yolla ekonomiye katkıda bulunuyor. Bu ürünleri mağazalarımızda toplama alanlarında biriktiriyoruz. Belli dönemler içerisinde Exitcom (Almanya’da kuru, atık elektrikli ve elektronik ekipmanların (WEEE) geri dönüşümü konusunda hizmet veren geri kazanım şirketi) bu atıkları teslim alıyor ve geri dönüşümlerini sağlıyor. Exitcom, bu atık ürünler karşılığında sembolik bir bedel ödüyor. Buradan elde edilecek geliri bir fon olarak biriktirip, çevreyi korumaya yönelik projelerde değerlendireceğiz."Hızlı moda gibi hızlı teknoloji kullanımının ortaya çıktığını, teknolojinin sürekli gelişmesiyle her evde kullanılmayan çok sayıda elektronik ürün biriktiğini anlatan Özbek, "İnsanlar cep telefonlarını 12-18 ayda bir değiştiriyor. Her evde bir sürü kullanılmayan fotoğraf makinası, eski radyo, müzik seti var. Çöpe konulan tüplü bir televizyondan doğaya kurşun ve fosfor karışıyor. Belki içindeki bakırı alıyorlar sadece. Flat tv’ye geçiş var. Dünyada bu sonu bekleyen yüz milyonlarca televizyon var" dedi. Elektro World mağazalarındaki e-atık kutuları ve müşterilerin kullanılmayan elektronik eşyaları almanın yanında projenin üçüncü ayağı olarak, herhangi bir şekilde alışveriş yapmamış kişilerin de evlerinden e-atıkları toplamayı planladıklarını anlatan Özbek, e-atıkların doğru ellerde geri dönüştürümesinin önemine değindi.
ELECTRO World Genel Müdürü Bahadır Özbek, Türkiye’de yılda kişi başına 4 kilogram e-atık hedeflendiğini, bunun da Türkiye toplamında 280 bin 400 ton e-atık anlamına geldiğini söyledi. e-atıkların dağılımı şöyle:
Monitör/ TV 56 bin 480 ton
IT/ Telekomünikasyon 42 bin 360 ton
Eğlence ekipmanları 42 bin 360 ton
Soğutucu 56 bin 480 ton
Büyük ve küçük ev aletleri 84 bin 720 ton
Dünya’da ve Türkiye’de e-atıkların çöp içindeki oranı hızla artıyor. Gelişmiş ülkelerde e-atıklar, katı atıkların ortalama yüzde 1’ini oluşturuyor, bu oranın 5 yıl içinde ikiye katlanması bekleniyor.
Elektronik Atıklar İle İlgili Önemli Notlar
HD geçişi tamamlanmamasına rağmen dünya çapında yılda 25 milyon TV devre dışı bırakıldı.
ABD’de en son görüşmesini yapan Cep Telefonu sayısı 98 milyonu buldu.
Birleşmiş Milletler Çevre Programına Göre Dünya genelinde yaplacak bir elektronik atık sayımında yılda 45 milyon ton gibi bir rakam çıkabilir.
ABD’de gerekli yasa ve yönetmeliklere sahip eyaletlerin sayısı artmasına rağmen bilgisayar ve monitörlerin %70’i , TV’lerin %80’inin ömrü çöplüklerde son buluyor.
ABD’de çöp toplama ağına giren e-atıkların %20’si geridönüşüm şirketlerinin elinden geçiyor.Bu şirketlerin hatırı sayılır bir çoğunluğu 3. dünya ülkelerine ihrac ederek ucuz yollu manuel geri dönüşüm yaptırmaktadır. Bu proses esnasında toprağa ağır metaller karışmakta ve çalışanlar kanser gibi ölümcül hastalıklara yakalanmaktadır.
Bir Tüplü Televizyon – (CRT TV) –
Plastik Kasası ,
Elektronik devre kartları ,
Cam Tüp ( %25 kurşun) ,
Cam Paneli Cam Tüp’e bağlayan işlenmiş cam (%70 kurşun) ,
İç yüzeydeki fosfor kaplama’sı ile tehlikeli atık sınıfına girmektedir.
Bilgisayar monitörleri ve televizyonlar 4 kg’a ulaşan ağırlıklarda kurşun içerebilir.
Kişisel bilgisayarlar , kurşun , berilyum , krom-6 gibi toksik maddeler içerir.
ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA “ hurdaya çıkacak” PC sayısının Yılda 30-40 milyon adedi bulacağını ön görmektedir.
2005 verilerine göre ABD’de elektronik atık statüsündeki ;
759bin ton TV ‘nin %13,4’ü
389 bin ton monitörün %24,5’u
324 bin ton yazıcı , klavye ve fare’nin%26,1 ‘i
30 bin ton Dizüstü bilgisayarın %26,1 ‘i
11 bin ton Cep telefonunun %19’u
4,9 bin ton lcd monitörün %24’ü geri dönüştürüldü
Türkiye istatistik kurumu ( TÜİK) verilerine göre türkiyede her evde 1 televizyon bulunmaktadır.
1997 – 2006 yılları arasında 225 bin ton tüplü monitör ve televizyon elektronik atık olarak açığa çıkmıştır.Resmi veri yoktur
Kaynak : National Geographic
Elektronik Atıklardaki Tehlike
Elektronik Atık tehlikeli bir atıktır. Klorlu solventler, bromlu alev geçiktiriciler, PVC, ağır metaller, plastik ve gazlar elektronik ürünler ve parçalar yapmada, yarı iletken yongalar üretmede, devreler ve disk sürücüler imalinde 1000 üzerinde malzeme kullanılmaktadır. Bir TV katot ışın tüpü (CRT) 2-4 kg kurşun, büyük TV ekranı ondan daha fazla kurşun içermektedir. Toprak dolgusundaki ağır metallerin örneğin Pb, Cd ve Hg’nin %40’tan fazlası elektronik alet atıklarından gelmektedir.
Genel içerik ve zararları
Kurşun (Pb): Pb’nin sağlık üzerine olumsuz etkileri iyi bilinmektedir Çocuklarda beyin hasarı ve üreme bozuklukları Pb’ye maruziyetten bir çok üründen yasaklanmıştır. CRT tüpleri, eski lehimler ve entegre devreler kurşun içerir.
Cıva (Hg): Düşük dozlarda bile zehirlidir ve beyin ve böbreklere zarar verir. Anne sütüyle geçebilir. Bir çay kaşığının 70’te biri bile 20 acre’lık bir göldeki suyu kirletip yaşayan balıkların yenmesini engeller.
Kadminyum (Cd): Cd insan vücudunda böbrekte birikir ve insanı zehirler. Kırılgan kemiklere etkisi vardır. Yüzeye bindirilmiş aletler, yonga resistörleri, infrared dedektörleri, yarı iletkenler ve eski tip CTR tüpleri Cd içerir. Ayrıca plastiklerde stabilizatör olarak kullanılır
Bromlu Alev Geciktiriciler (BFR): Normal gelişme için hormonal fonksiyonları önemli derecede etkiler. BFR işyeri ve ofislerdeki bilgisayarlar üzerindeki tozlarda bulunmaktadır ve ABD ve İsveç’te anne sütünde çok fazla miktarda rastlanmıştır.
Fosfor (P): CTR tüpün iç yüzünü kaplamak için kullanılır. Kırılan tüplerden oluşan tozların teneffüsü çok risklidir. Fosforun zararı pek fazla bilinmemektedir.
Baryum (Ba): CRT tüpünden radyasyonu azaltmak için kullanılır Kısa süre Ba maruziyeti beyin şişmesine, kas zayıflığına, kalp ve karaciğer hastalığına neden olabilmektedir.
Altı Değerlikli Krom (Cr+6): Korozyon koruması ve işlenmemiş galvaniz çelik levhalar ve serleştirilmiş çelik için kullanılır. DNA hasarı ve astimik bronşite sebep olabilir.
Berilyum (Be): Ana kart ve bağlantılarda bulunur. Son zamanlarda Be kanserojen olarak sınıflanmaktadır.
Plastikler: Bir bilgisayarda ortalama 7 kg civarında PVC’de içeren plastik bulunur. Belli sıcaklıkta yandığında dioksin oluşur. Plastik kombinasyonları basılı devrelerde, PVC en tehlikeli plastiktir.
Genel içerik ve zararları
Kurşun (Pb): Pb’nin sağlık üzerine olumsuz etkileri iyi bilinmektedir Çocuklarda beyin hasarı ve üreme bozuklukları Pb’ye maruziyetten bir çok üründen yasaklanmıştır. CRT tüpleri, eski lehimler ve entegre devreler kurşun içerir.
Cıva (Hg): Düşük dozlarda bile zehirlidir ve beyin ve böbreklere zarar verir. Anne sütüyle geçebilir. Bir çay kaşığının 70’te biri bile 20 acre’lık bir göldeki suyu kirletip yaşayan balıkların yenmesini engeller.
Kadminyum (Cd): Cd insan vücudunda böbrekte birikir ve insanı zehirler. Kırılgan kemiklere etkisi vardır. Yüzeye bindirilmiş aletler, yonga resistörleri, infrared dedektörleri, yarı iletkenler ve eski tip CTR tüpleri Cd içerir. Ayrıca plastiklerde stabilizatör olarak kullanılır
Bromlu Alev Geciktiriciler (BFR): Normal gelişme için hormonal fonksiyonları önemli derecede etkiler. BFR işyeri ve ofislerdeki bilgisayarlar üzerindeki tozlarda bulunmaktadır ve ABD ve İsveç’te anne sütünde çok fazla miktarda rastlanmıştır.
Fosfor (P): CTR tüpün iç yüzünü kaplamak için kullanılır. Kırılan tüplerden oluşan tozların teneffüsü çok risklidir. Fosforun zararı pek fazla bilinmemektedir.
Baryum (Ba): CRT tüpünden radyasyonu azaltmak için kullanılır Kısa süre Ba maruziyeti beyin şişmesine, kas zayıflığına, kalp ve karaciğer hastalığına neden olabilmektedir.
Altı Değerlikli Krom (Cr+6): Korozyon koruması ve işlenmemiş galvaniz çelik levhalar ve serleştirilmiş çelik için kullanılır. DNA hasarı ve astimik bronşite sebep olabilir.
Berilyum (Be): Ana kart ve bağlantılarda bulunur. Son zamanlarda Be kanserojen olarak sınıflanmaktadır.
Plastikler: Bir bilgisayarda ortalama 7 kg civarında PVC’de içeren plastik bulunur. Belli sıcaklıkta yandığında dioksin oluşur. Plastik kombinasyonları basılı devrelerde, PVC en tehlikeli plastiktir.
Elektronik Atık Nedir ?
Gelişen teknoloji ile birlikte tüketim alışkanlıkları da hızla değişiyor. Kendisini sürekli olarak daha hızlı , daha verimli , daha şık , daha ekonomik ... şeklinde pazarlayan bu trend sayesinde elektronik cihazlar (kullanım amaçlarına göre değişmek üzere) 1 ila 6 yıl içerisinde "iş görmez" veya "tamiri yenisini almaktan daha pahalı" hale gelebiliyor.
Bu durumda bir zamanlar yüksek meblalar ödeyerek aldığımız elektronik eşyalarımız ya çöpe yada 3-5 kuruşa hurdacılara gidiyor. Elektronik atık ( E-Atık) dediğimiz atık türü de bu şekilde ortaya çıkmış oluyor.
Bu durumu , özellikle Masaüstü ve dizüstü bilgisayarlarda , cep telefonlarında , monitörlerde ve Televizyonlarda yaşayanlarımızın sayısı şüphesiz azımsanmayacak boyutta.
Bu ürünlerle ilgili genel bir liste çıkarmak gerekirse...
1.Bilgisayar (Monitör , kasa , klavye , mouse , vs...)
2.Printer, scanner
3.Faks, fotokopi makinesi
4.Telefon, cep telefonu
5.Santral
6.Televizyon, müzik aletleri
7.Küçük ev aletleri
8.Kartus, toner
9.Kablo
10.Switch, röle, konnektör gibi elektronik komponentler ve diger elektrikli ve elektronik tüm malzemeler .
Bu durumda bir zamanlar yüksek meblalar ödeyerek aldığımız elektronik eşyalarımız ya çöpe yada 3-5 kuruşa hurdacılara gidiyor. Elektronik atık ( E-Atık) dediğimiz atık türü de bu şekilde ortaya çıkmış oluyor.
Bu durumu , özellikle Masaüstü ve dizüstü bilgisayarlarda , cep telefonlarında , monitörlerde ve Televizyonlarda yaşayanlarımızın sayısı şüphesiz azımsanmayacak boyutta.
Bu ürünlerle ilgili genel bir liste çıkarmak gerekirse...
1.Bilgisayar (Monitör , kasa , klavye , mouse , vs...)
2.Printer, scanner
3.Faks, fotokopi makinesi
4.Telefon, cep telefonu
5.Santral
6.Televizyon, müzik aletleri
7.Küçük ev aletleri
8.Kartus, toner
9.Kablo
10.Switch, röle, konnektör gibi elektronik komponentler ve diger elektrikli ve elektronik tüm malzemeler .
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
